Pizza, makarna, pasta, kurabiye ve kızarmış tavuk.. Aslında hepsinin ortak bir noktası var. Bunlar sadece lezzetli değiller ve aynı zamanda glüten içeriyorlar. Günümüzde organik yiyecekler haricinde glüten içermeyen yiyecekler de revaçta. Bazıları glüten hassasiyeti olduğundan bazıları da daha sağlıklı beslenmek için glüten içermeyen yiyecekleri tercih ediyorlar.
Hassasiyeti olanlar glütenli besinler tüketmeleri halinde bir rahatsızlık hissediyorlar. İnsanların sağlığını ve ruh halini bozabiliyor. Ancak glüten hassasiyetini, çölyak hastalığı ile karıştırmamak gerekiyor. Aralarında ince bir çizgi var.
Çölyak hastalığı nedir?
Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi, çölyak hastalığını glüten tüketimi sonucunda ince bağırsağa zarar veren bir sinir hastalığı olarak tanımlıyor. Çölyak hastalığı zaman içinde ince bağırsağı deforme edip besinlerin emilmesini engelleyebiliyor. Glüten duyarlılığı ile çölyak hastalığı arasındaki fark. Çölyak hastalığı ve glüten duyarlılığının birçok ortak belirtisi var. Temel farklılıkları ise çölyak hastalığı genetik bir hastalıkken glüten duyarlılığının genetik olmaması. Çölyak, glüten duyarlılığından çok daha ciddi.
Nelerde glüten var?
İnsanlar, karbonhidrat içeren bütün yiyeceklerde glüten olduğuna dair yanlış bir kanıya sahipler. Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin belirttiğine göre glüten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteinmiş. Ayrıca hap, vitamin takviyeleri, dudak merhemi ve hatta mektuplardaki yapıştırıcılarda bile glütene rastlamak mümkünmüş.
İşte çölyak hastalığının belirtileri:
1- İstifrağ ve ishal
Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişmekte. Hatta yetişkinler ve çocuklar farklı belirtiler gösterebilmekte. Yetişkinlerde ve çocuklarda en bilinen belirtileri ise istifrağ ve ishal.
2- Şişkinlik ve karın ağrısı
Çocuklar ve yetişkinlerde görülen bir başka ortak belirti de midede şişkinlik ve şiddetli karın ağrısı. İki yaşının altındaki çocuklarda midenin anormal derecede şiştiği de görülüyor. İshalin aksine kabız görülme olasılığı da yüksek.
3- Kilo kaybı
Besin emilimi sağlıklı şekilde gerçekleşemediğinden çölyak hastaları hızlı kilo verebiliyorlar. Bebeklerde ve iki yaşının altındaki çocuklarda belirti fiziksel olarak gelişememe ile değişiyor. İki yaşın üstündeki çocuklarda ise kısa boyluluğa ve ergenliğin gecikmesine neden olabiliyor.
4- Eklem ağrısı, kemik erimesi ve kemik yumuşaması
Çölyak hastalığının yetişkinlerdeki en sık rastlanan belirtilerinden biri de eklem ağrısı. Mayo Clinic’ten aktarılanlara göre de yaşı biraz daha fazla olan kişilerde kemik erimesi ve yumuşaması görülebiliyormuş.
5- Deri iltihabı
Çölyak hastalarının hemen hepsinde deri iltihabı görülüyor. Vücudun hemen her yerinde kabartılar oluşuyor ve kaşınma isteği yaratıyor.
Tedavisi
Çölyak hastalığından kurtulmanın veya belirtilerini azaltmanın tek bir yolu var. Hayatınız boyunca glüten içermeyen yiyecekler tüketmeniz gerekiyor. Çölyak hastası olduğunuzu veya glüten duyarlılığınız olduğunu düşünüyorsanız hemen doktorunuza başvurun. Unutmayın ki en sağlıklı teşhisi onlar koyacaktır.
